رومه اعتماد: اعتراض حق شهروندان است»؛ این جملهای است كه در این روزها به دفعات از سوی تریبونهای مختلف مطرح شده و به نظر میرسد امروز پس از فراز و نشیبهای فراوانی كه طول دههها و حتی قرون در مسیر دموكراسیخواهی و حركت به سوی آزادی شهروندی و حكومت مشروطه و استیلای حاكمیت مردمسالار پشت سر گذاشتهایم، لااقل در این مهم به توافق نسبتا همگانی دست پیدا كردهایم كه شهروندان حق دارند برای پیگیری مطالبههای قانونی خود، دست به تجمع قانونی زده و صدای خود را به گوش حاكمیت برسانند.
در این شرایط اما لازم است كه به مكانیسم و روشی روشن و قانونمند برای تحقق این اعتراضهای مدنی و قانونی توسط مجموعه حاكمیت برسیم. روشی كه البته آثار مثبت متعددی به همراه خواهد داشت و از جوانب مختلف به سود فرهنگ شهری و مدنیت جامعه است، اما شاید نخستین اثر آن، این باشد كه در بزنگاههایی همچون آنچه طی هفته گذشته شاهد بودیم، صف معترضان و كسانی كه آشوبگران بودند، از یكدیگر مجزا شده و امكان سوءاستفاده از تجمعات قانونی و مسالمتآمیز شهروندان از كسانی كه به دنبال بهرهبرداری خود هستند، سلب میشود. به هر تفسیر، هیچ كس نمیتواند انكار كند كه بخش قابل توجهی از كسانی كه این روزها به خیابانها آمدند، از بدنه جامعه و همین مردمی بودند كه به لحاظ تبعات ناشی از گرانی بنزین گلایه داشتند. هر چند عدهای نیز بر این موج سوار شده و سعی در سوءاستفاده داشتند كه طبیعتا همانطور كه رویكرد گروه نخست مورد تایید است، كسی در رد رویكرد گروه دوم
تردید ندارد.
در چنین شرایطی است كه وم تعیین مكانیسمی روشن برای بیان نظرات جامعه اهمیتی دوچندان مییابد. مكانیسمی كه شهروندان بتوانند از آن برای اعلامنظر و اعتراض خود استفاده كنند و مهمتر از آن، این گروههای مختلف معترض قادر باشند در فضایی عقلایی جمعبندی دقیقی از خواستههای خود را به حاكمیت منتقل كنند. طبیعتا تا زمانی كه فضا آرام نباشد، امكان شنیدن صدای معترضانی كه حرفی برای گفتن دارند، فراهم نخواهد بود. حال آنكه در شرایط كنونی مشخص نیست جز اعتراضی عمومی نسبت به بنزین، دقیقا چه دیدگاهی نسبت به این تصمیم سران قوا وجود دارد و معترضان چه ایرادهایی را مطرح كرده و میكنند.
فارغ از این مسائل اما برخی دیگر از منتقدان از غیرقانونی بودن مقید كردن اعتراضها به مكانی خاص صحبت میكنند، حال آنكه امروز لازم است ابتدا گام نخست در این راستا، یعنی به رسمیت شناختن حق اعتراض محقق شود تا مگر پس از آن، بتوانیم گامهای بعدی را نیز برداریم. فراموش نكنیم امروز حتی در بسیاری از كشورهای پیشرفته و توسعهیافته به لحاظ ی كه سابقه دموكراسی چندین و چند قرن دارند، همچنان امكانی مشخص برای بیان اعتراضها وجود دارد. بنابراین ما نیز باید با نگاهی فرآیندی به این مساله ابتدا اجازه دهیم كه گام نخست محقق شود تا سپس بتوانیم ضمن فرهنگسازی، گامهای بعدی را برداریم.
درباره این سایت